|
عنوان مقاله
:
|
شناسایی ترکیبات شیمیایی، پتانسیل آنتیاکسیدانی و اثر ضدمیکروبی عصاره گیاه خوشاریزه بر تعدادی از باکتریهای شاخص عفونت و مسمومیت غذایی
|
|
خلاصه مقاله
:
|
خوشاریزه به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند، در طب سنتی جهت درمان بیماریهای عفونی استفاده فراوانی دارد. علاوه بر این، از ﮔﻴـﺎﻩ خوشاریزه ﺟﻬـﺖ ﻣﻌﻄـﺮ ﮐـﺮﺩﻥ محصولات لبنی نیز استفاده ﻣﻲﺷﻮﺩ. هدف از این پژوهش استخراج و شناسایی ترکیبات شیمیایی، بررسی پتانسیل آنتیاکسیدانی، تعیین فنل و فلاونوئید کل و اثر ضدباکتریایی عصاره خوشاریزه بر تعدادی از باکتریهای شاخص عفونت و مسمومیت غذایی بود. از روش ماسراسیون برای تهیه عصاره از اندامهای هوایی گیاه خوشاریزه استفاده شد. ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت شیمیایی عصاره با دستگاه کروماتوگرافی مایع با دقت بالا شناسایی شد. پتانسیل آنتی‌اکسیدانیعصاره خوشاریزه با روش مهار رادیکال آزاد DPPH(برحسب 50IC)، مقدار کل ترکیبات فنولی با اســتفاده از معرف فولین ســیوکالتیو و محتوای تام فلاونوئیدی با استفاده از معرف کلرید آلومینیوم اندازه‌گیری گردید. اثر ضدمیکروبی عصاره خوشاریزه با استفاده از روشهای رقیق‌سازی در مایع، ﺣﺪاﻗﻞ ﻏﻠﻈﺖ ﻛﺸﻨﺪﮔﻲ، انتشار در آگار با استفاده از دیسک و چاهک تعیین شد. کلروژنیک اسید و پیروکاتکول به عنوان فراوان‌ترین ترکیبات موجود در عصاره خوشاریزه بود.میزان فنول کل، فلاونوئید کل و50ICعصاره خوشاریزه به ترتیب mg GAE/g45/±0 30/100، mg QE/g52/±0 26/126 و mg/ml61/±0 95/263 تعیین شد.حداقل غلظت مهارکنندگی برای باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوسلیستریا اینوکواسودوموناسائروژینوزا و اشرشیا کلی به ترتیب mg/ml16، 32، 128 و 128 بود. حداقل غلظت کشندگی برای تمامی باکتریها بزرگتر از mg/ml512 به دست آمد. قطر هاله عدم رشد میکروبی عصاره خوشاریزه در روشهای دیسک و چاهک برای استافیلوکوکوس اورئوس (حساسترین) به ترتیب mm 1/24 و 70/19 بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که عصاره خوشاریزه دارای اثر ضدمیکروبی قابل قبولی بر میکروارگانیسمهای بیماریزا داشت. در این میان، اثر ضدباکتریایی عصاره بر باکتریهای گرم مثبت بیشتر از باکتریهای گرم منفی بود. در هرحال، به منظور کاربرد بالینی عصاره خوشاریزه ، انجام آزمون‌های تکمیلی پیشنهاد می‌‌گردد.
|
|
کلمات کلیدی
:
|
باکتریهای بیماریزا، ترکیبات شیمیایی ، خوشاریزه معطر، عصاره
|
|
منابع
:
|
1. ضیایی ع. تاریخچه طب گیاهیفصلنامه گياهان دارویی ۱۳۸۱؛ ۲ (۲): 52-43 2. امینیان ا، دهقان پ، چادگانی م، سجادی ا، یزدی م. اثر ضد قارچی اسانس خوشاریزه (EchinophoraPlatyloba) بر گونههای کاندیدایی جدا شده از واژینیت کاندیدایی در مقایسه با فلوکونازول. مجله دانشکده پزشکی اصفهان 1393؛ 32 (304): 1-12 3. احمدی ا، عبدللهی ع، نجفی پور س، مشکیباف م. فصیحی رامندی م، نامدار ن، عبدللهی س، موسوی م، سمیعزاده ب، الله وردی ق. بررسی تأثیر ترکیبات فنولی بر فعالیت ضدباکتریایی عصاره گیاهان دارویی: ارزیابی گیاهان دارویی شهرستان فسا- فارس. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا 1395؛ 6 (۲): 210-219 4. کمالی م، خسرویار س، جلیوند م. بررسی ترکیبات فنولی ، فلاونوئیدی، آنتوسیانینی و ظرفیت آنتیاکسیدانی عصارههای مختلف اندام هوایی گیاه دارویی Dracocephalum Kotschyi. ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺧﺮاﺳﺎن ﺷﻤﺎﻟﯽ 1393؛ 6 (3) :627-634 5. سلمانیان ش، صادقی ع، خمیری م، ماستری م. اﺳﻴﺪﻫﺎي ﻓﻨﻮﻟﻲ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺿﺪرادﻳﻜﺎﻟﻲ و ﺿﺪﻣﻴﻜﺮﺑﻲ ﻋﺼﺎره ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ ﺑﺮگ اوﺟﻲ. ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ اﻳﺮان 1392؛ 8 (2): 145-154 6. Deng W, Liu K, Cao S, Sun J, Zhong B, Chun J. Chemical Composition, Antimicrobial, Antioxidant, and Antiproliferative Properties of Grapefruit Essential Oil Prepared by Molecular Distillation. Molecules 2020; 25(1): 217-23. 7. پاس م، رشیدیپور م، طالعی غ، دوستی ب. ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ، ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺿﺪﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺘﯽ اﮐﺴﯿﺪاﻧﯽ اﺳﺎﻧﺲ ﮔﯿﺎه خوشاریزه (EchinophoraCinerea). فصلنامه گیاهان دارویی 1391؛ 3 (۲): 67-74 8. ﻣﻴﺮﺍﺯﻱ ن، ﻧﻮﺭﺑﺎﺭ ا، ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻲ م. ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺛﺮ ﻋﺼﺎﺭﻩ ﻫﻴﺪﺭﻭﺍﻟﮑﻠﻲ ﮔﻴﺎﻩ ﺧﻮﺷﺎﺭﻳﺰﻩ (EchinophoraPlatyloba) ﺑﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﻲ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮﻭﻥ ﻭ ﮔﻨﺎﺩﻭﺗﺮﻭﭘﻴﻦ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺵ ﺻﺤﺮﺍﻳﻲ ﻧﺮ ﺍﻟﻘﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﺗﺘﺮﺍﮐﻠﺮﻳﺪ ﮐﺮﺑﻦ. مجله علمی، پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان 1397؛ 26 (116): 121-111 9. بنیادیان م، روزﺧﻮش ت، ﻣﺸﺘﺎﻗﯽ ح. اثرلیستریایی عصاره اتانولی و آبی گیاه خوشاریزه (Echinophora Platyloba) درمحیط کشت شیر. دو ماهنامه علمی-ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ و ﻣﻌﻄﺮ اﻳﺮان 1397؛ 34 (3): 391-400 10. آقابابا ح، گلکاری ح، زارعی ع، چنگیزی آشتیانیس. بررسی اثر عصاره بخش‌های هوایی گیاه خوشاریزه بر تست‌های عملکردی کبدی و کلیوی در رتهای چاق هیپرکلسترولمی شده. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد 1394؛ 23 (10): 956-943 11. آویژگان م، سعادت م، حفیظی م. اﺛﺮ ﺿﺪقارچی ﻋﺼﺎره ﻫﻴﺪرواﻟﻜﻠﻲ ﮔﻴﺎه Echinophora Platylobaﺑﺮ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪا آﻟﺒﻴﻜﺎﻧﺲ. ﻓﺼﻠﻨﺎمه ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ و ﻣﻌﻄﺮ اﻳﺮان 1384؛ 21(4): 525-545. 12. زارعلی م، حجتی م، تهموزی دیده بان س، جوینده ح. ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺿﺪﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ اﺳﺎﻧﺲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺧﻮﺷﺎرﻳﺰه EchinophoraCinerea Boiss و ﭼﺎي ﻛﻮﻫﻲ (Stachys lavandulifulia) در شرایط آزمایشگاهی. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ 1395؛ 13(52): 1-12. 13. Alizadeh Behbahani B, Yazdi FT, Mortazavi A, Zendeboodi F, Gholian MM, Vasiee A. Effect of aqueous and ethanolic extract of Eucalyptus camaldulensis L. on food infection and intoxication microorganisms “in vitro”. Journal of Paramedical Sciences (JPS). 2013; 4(3): 89-99. 14. Shen S, Chen D, Li X, Li T, Yuan M, Zhou Y, et al. Optimization of extraction process and antioxidant activity of polysaccharides from leaves of Paris polyphylla. Carbohydrate polymers. 2014; 104:80-6. 15. طباطبایی یزدی ف، فلاح ف، علیزاده بهبهانی ب، وسیعی ع، مرتضوی ع. شناسایی ترکیبات شیمیایی، فعالیت آنتیاکسیدانی، میزان فنل و ارزیابی اثر مهارکنندگی و کشندگی اسانس زنجبیل بر تعدادی از سویه‌های میکروبی بیماریزا در شرایط برون‌تنیمجله دانشگاه علوم پزشکی قم 1398؛ ۱۳ (۳):62-50. 16. حقجو ل، برزگر ح، جوینده ح. تاثیر روشهای مختلف خشک کردن بر ترکیب شیمیایی و ویژگیهای ضداکسایشی عصاره متانولی برگ زیتونعلوم و صنایع غذایی ایران ۱۳۹۸; ۱۶ (۹۷): 159-149. 17. Sureshjani MH, Yazdi FT, Mortazavi SA, Behbahani BA, Shahidi F. Antimicrobial effects of Kelussiaodoratissima extracts against food borne and food spoilage bacteria in vitro. Journal of Paramedical Sciences. 2014; 5(2):115-20. 18. برزگر ح، علیزاده بهبهانی ب. مهرنیا م. شناسایی ترکیبات شیمیایی و فعالیت ضدباکتریایی اسانس ریحان سبز و برهمکنش آن با آنتیبیوتیکهاي تتراسایکلین و کلرامفنیکل بر تعدادي از ریزاندامگان عامل عفونت و مسمومیت غذایی. مجله علوم و صنایع غذایی ۱۳۹۸؛ 90(16)، 125-113. 19. برزگر ح، مهرنیا م. علیزاده بهبهانی ب. تعیین ترکیبات شیمیایی، فعالیت آنتیاکسیدانی و اثر ضدمیکروبی اسانس گلپر برفی بر میکروارگانیسمهای عامل عفونت و مسمومیت غذایی. فصلنامه میکروبیولوژی کاربردی در صنایع غذایی 1397؛ 4(4)، 15-28 Yazdi FT, Behbahani BA, Mortazavi A. Investigating the Minimum Inhibitory Concentration (MIC) and Minimum Bactericidal Concentration (MBC) of the Lavandula stoechas L. and Rosmarinus officinalis L. extracts on pathogen bacterias “in vitro”. Journal of Paramedical Sciences (JPS). 2014;5(2):91-101. Yeganegi M, Yazdi FT, Mortazavi SA, Asili J, Behbahani BA, Beigbabaei A. Equisetum telmateia extracts: Chemical compositions, antioxidant activity and antimicrobial effect on the growth of some pathogenic strain causing poisoning and infection. Microbial Pathogenesis. 2018; 116:62-7. Matejić J, Džamić A, Mihajilov-Krstev T, Ranđelović V, Krivošej Z, Marin P. Total phenolic content, flavonoid concentration, antioxidant and antimicrobial activity of methanol extracts from three Seseli L. taxa. Open Life Sciences. 2012; 7(6):1116-22. Alizadeh Behbahani B, Shahidi F, Yazdi FT, Mortazavi SA, Mohebbi M. Antioxidant activity and antimicrobial effect of tarragon (Artemisia dracunculus) extract and chemical composition of its essential oil. Journal of Food Measurement and Characterization. 2017; 11(2):847-63. 24. صفری ر، شاه حسینی ر، جوادیان ر. بررسی اثر ضدمیکروبی و آنتیاکسیدانی عصاره گیاه خوشاریزه بر روی فیله کپور سرگنده (Hypophthalmichthys nobilis) طی دو شرایط نگهداری. مجله آبزیان دریای خزر 1397؛3(2)، 13-24 25. یساقی ر. ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺍﺛﺮ ﺁﻧﺘﯽاکسیدانی ﮔﯿﺎﻩ ﺧﺎﺭﻣﺸﮏ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭﯼ ﺭﻭﻏﻦ ﺁﻓﺘﺎﺑﮕﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻃﯽ نگهداری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی و دامپزشکی، دانشگاه آزاد سبزوار 1395. 26. صنوبری س. ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮﻥ ﻣﺎﺳﺖ ﻋﻤﻠﮕﺮﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﯿﺎﻩ ﺧﻮﺷﺎﺭﯾﺰﻩ (Echinophora Platyloba) ﻭ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺧﻮﺍﺹ ﺁﻧﺘﯽاکسیدانی، رﺋﻮﻟﻮﮊﯾﮑﯽ ﻭ ﻓﯿﺰﯾﮑﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺩﺭ ﻃﯽ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی و دامپزشکی، دانشگاه آزاد سبزوار 1395. 27. مرتضایی س، رفیعیان م، انصاری ر، شاهینفرد ن. (1392). ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻓﻨولی و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺘﯽاﮐﺴﯿﺪاﻧﯽ ﻫﺸﺖ ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسجان 1392؛12(7)، 519-530 28. عباسی ن، مهدوی س. بررسی خواص آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی اسانس و عصاره گیاه خوشاریزه بر باکتری‌هاي اشرشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس. نشریه نوآوری در علوم و فناوری غذایی 1395؛8(3)، 129-134 29. شرافتی چالشتری ر، شرافتی چالشتری ف، رفیعیان م، اشرفی ک ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت فنولی و اﺛﺮ ﺿﺪمیکروبی ﻋﺼﺎره اﺗﺎﻧﻮﻟﻲﻣﻐﺰ ﮔﺮدو. ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺻﺪوﻗﻲ ﻳﺰد 1390؛ 19(4): 525-532. 30. Entezari M, Hashemi M, Ashki M, Ebrahimian S, Bayat M, Azizi Saraji A. Studying the effect Echinophora platyloba extract on bactira (Staphilococus aureus and Pseudomonas aeroginosa) and fungi (Candidia albicans, Aspergilus flavus and Aspergilus niger) in vitro. World Journal of Medical Sciences. 2009; 4(2): 89-92. 31. اشراقی س، غلامرضا ا، أطاری ا. ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات ﺿﺪﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ و ﻣﺮوري ﺑر 10 گونه گیاهی علیه سوش‌هاي ﺑﻴﻤﺎري‌زای ﻧﻮﻛﺎردﻳﺎ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ 1388؛ 4(32): 60-78. 32. Alizadeh Behbahani B, Shahidi F. Melissa officinalis essential oil: Chemical compositions, antioxidant potential, total phenolic content and antimicrobial activity. Nutrition and Food Sciences Research. 2019;6(1):17-25. 33. رشیدی م. ﺑﺮرﺳﯽﻓﯿﺘﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻋﺼﺎره ﻫﯿﺪرواﺗﺎﻧﻮﻟﯽ ﭼﺮﺑﯽ زداﯾﯽ ﺷﺪه اﻧﺪام ﻫﻮاﯾﯽ ﮔﯿﺎهEchinophora cinereaپایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه 1392. 34. کریمیان ه. استخراج فلاونوئیدها از گیاه خوشاریزه معطر با میکرواستخراج فاز مایع فیبر تو خالی و اندازه‌گیری آن‌ها با استفاده از HPLC. ﭘﺎﻳﺎننامه ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷـﺪ، دانشگاه مازندران 1390.
|